Karton bardak, 20. yüzyılın başlarında hayat kurtaran bir teknoloji olarak geliştirildi ve bugün hala aynı sağlık ve hijyen imkanlarını sunmaktadır.
Dünya koronavirüsle yaşamayı ve bununla başa çıkmayı öğrenirken, bu şartlar altında bizler de en doğru hijyen kurallarıyla yaşamaya çalışıyoruz. Öncelikle bugün kullandığımız karton bardakların mevcut korona durumuyla alakası yok gibi görünebilir. Ancak geçmişine kısaca baktığımızda, karton bardağın da benzer bir kriz sırasında ortaya çıktığını görmekteyiz. O zamandan beri hijyenik ürün tercihlerinden biri olmuştur.
Modern karton bardak, tarihçesi Amerikan İç Savaşı’nın sonuna kadar gitmektedir. 20. yüzyılın ilk günlerinde, Bira veya likörlere sağlıklı bir alternatif olarak su tüketimi toplu alanlarda teşvik edilmeye başlandı. Okul musluklarında, çeşmelerde ve tren ve vagonlardaki su varillerinde ücretsiz su mevcuttu. Suyu içmek için metal, ahşap veya seramikten yapılmış ortak bardaklar veya kepçeler kullanılırdı.
Mikroplara Karşı Savaş
Halk sağlığı için tehlike oluşturan ortak bardaklarla ilgili artan endişelere yanıt olarak, Lawrence Luellen adlı Bostonlu bir avukat, 1907’de kağıttan tek kullanımlık iki parçalı bir bardak yaptı.
Aynı zamanda, modern halk sağlığının kurucu babalarından biri olan Dr. Samuel Crumbine, tüberkülozla mücadelesinin bir parçası olarak sıradan bardak kullanımına karşı kampanya başlattı.
Dr. Crumbine, bir anektotunda Kansas’ta bir trene binerken, sağlıklı yolcularla paylaşılan ortak bir bardaktan tüberkülozlu birkaç yolcunun su içtiğini nasıl fark ettiğini anlatır. Tüberkülozlu hastanın su içtiğini görür ve ardından sağlıklı bir küçük kız bardaktan su içtiğinde, Dr. Crumbine oturduğu yerden fırlar ve kabı trenden atar. Trenden indikten hemen ertesi gün siyasetçilerle görüşmeler yapıp hızlıca bir kanun çıkartarak Devlet tarafından tüm bu su varillerini ve ortak bardak kullanımını yasaklatarak toplatır.
Sonraki günlerde Kağıt bardak prototipini Dr Crumbine’a gösteren kişi Luellen’in kayınbiraderi Hugh Moore’du.
Bu sırada American Water Supply şirketi porselen soğutucu sistemli bir su soğutucu cihazı piyasaya sürerler. Ancak hijyen anlamındada pazarlama taktiği kullanarak bu cihazı pazarlamaya karar verirler ve karton bardağın patentini 1912‘de Amerikada alırlar. Bir çok yerde karton bardak ile yeni su soğutucu cihazlarının reklamını yaparak insanlara karton bardak da su servisi yapmaya başlarlar.
1918’de İspanyol gribi dünya çapında yayılyamaya başlar ve 50 ila 100 milyon insanı öldürür. ABD’de yaklaşık üç kişiden biri enfekte oldu ve salgın yarım milyondan fazla canı sadece Amerika’da aldı. Bu dönemde karton bardak bir çok sağlık kuruluşunda kullanılmaya başlar.
Evrim Devam Ediyor..
1980’lerde tek kullanımlık bardakların tasarımında gıda firmaları büyük rol oynadı.
Cappuccino, latte ve cafe mochas gibi özel kahveler Amerikalılar arasında büyük popülerlik kazandı. Öyle bir konuma geldi ki işe giden herkes kahvesini almadan iş yerine gitmez hale geldi. Bugün günümüz Türkiye’sinde aynı popülerliğin artışını kolaylıkla görebilmekteyiz.
Günümüzde kağıt bardaklar sadece kahve, çay gibi sıcak ve soğuk içecekleri servis etmek için değil, aynı zamanda dondurma, çorba gibi gıda maddelerini paketlemek veya servis etmek için de kullanılmaktadır.
Herhangi bir ofise, fast food restoranına, büyük spor etkinliklerine veya festivallere gidin ve hangi yöne baksanız karton bardakların kullanıldığını göreceksiniz.
Gelişmekte olan ekonomilerde, yükselen gelir seviyeleri, yoğun yaşam tarzları ve uzun çalışma saatleri, tüketicilerin zamandan tasarruf etmek için tek kullanımlık gıda araç gereçlerinden karton bardaklara kaymasına neden olmuştur.
21. Yüzyılda Karton Bardak
Karton Bardak 21. yüzyılda özellikle koronanın da etkisiyle ekonomisi en geri ülkelerde bile çok popüler haline gelmiştir. Neredeyse hergün yeni bir karton bardak fabrikası bünyemize katılmaktadır. Bugün sadece Türkiyemizde 800 e yakın fabrika olduğu tahmin edilmektedir .
Her bir makinanın günlük 100.000 e yakın bardak ürettiğini düşünürseniz inanılmaz bir üretim ve tüketimin mevcut olduğunu göreceksiniz.
Türkiyenin Endüstri merkezlerinden birisi olan ve Koresan firmamızın da kurulu olduğu Gazi şehrimiz Gaziantep’te ortalama 300 e yakın makina bulunmaktadır ve günlük 22milyona yakın karton bardak üretilmektedir.
Önümüzdeki yıllarda ve 21. Yüzılda karton bardak tüketiminin çok da artacağını ve korona döneminde alışkanlık haline gelen hijyenik tek kullanımlık gıda araçlarının insanlarımızda devamlılığının geleceği tahmin edilmektedir.
